در این مقاله قصد داریم تا به تفاوت میان دو معماری Rest Api و GraphQL بپردازیم

API یا رابط برنامه‌نویسی (Application Programming Interface) یک مجموعه از قوانین و تعریفات است که به برنامه‌نویسان امکان ارتباط با یک نرم‌افزار یا سرویس را می‌دهد. API به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا با استفاده از توابع، دستورات، و منابع مشخص، از قابلیت‌های یک سیستم (مانند سرویس وب، سیستم عامل، یا کتابخانه) استفاده کنند بدون اینکه بخواهند جزئیات داخلی آن سیستم را بدانند.

API می‌تواند به صورت مختلفی پیاده‌سازی شود، از جمله:

1. API وب (Web API): یک نوع API که از طریق وب برای تبادل داده بین سرور و کلاینت (مثلاً مرورگر وب) استفاده می‌شود. RESTful API و GraphQL دو نمونه از API وب معروف هستند.

2. API سیستم عامل (Operating System API): سیستم عامل‌ها همچنین API های خود را برای ارتباط با برنامه‌های کاربری (مانند برنامه‌های جدید یا درخواست‌های سخت‌افزار) فراهم می‌کنند.

3. API کتابخانه (Library/API): کتابخانه‌های نرم‌افزاری همچنین می‌توانند API خود را داشته باشند. برنامه‌نویسان از این API برای استفاده از توابع و قابلیت‌های کتابخانه استفاده می‌کنند.

API می‌تواند مختصر یا جزئیات بسیار زیادی داشته باشد، و وابسته به نیازهای برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان استفاده می‌شود. از API ها برای اتصال برنامه‌ها به یکدیگر، به اشتراک گذاری داده، اجرای توابع خاص، و ارتباط با منابع مختلف استفاده می‌شود.

Restful Api چیست؟

REST API یک نوع رویکرد معماری برنامه‌نویسی است که برای تبادل داده بین سامانه‌ها و منابع مختلف در شبکه اینترنت استفاده می‌شود. REST مخفف Representational State Transfer است. این مدل معماری بر اساس استفاده از مفاهیم مانند منابع (Resources)، مسیرها (URIs یا URLs)، انواع عملیات (HTTP methods)، نمایش وضعیت (Representations) و محدودیت‌های یکپارچه (Stateless) بر پایه HTTP بنا شده است.

ویژگی‌های اصلی REST API عبارتند از:

1. منابع (Resources): هر چیزی که ممکن است به عنوان یک منبع شناخته شود (مثل داده‌ها یا خدمات)، با یک URI مشخص می‌شود.

2. انواع عملیات (HTTP Methods): عملیات‌های CRUD (ایجاد، خواندن، به‌روزرسانی، حذف) با استفاده از متد‌های HTTP نظیر GET، POST، PUT/PATCH، و DELETE انجام می‌شود.

3. نمایش وضعیت (Representations): داده‌ها به صورت مشخص و قابل فهم ارسال و دریافت می‌شوند. معمولاً در فرمت‌هایی مانند JSON یا XML.

4. یکپارچه بودن (Stateless): هر درخواست از سوی کلاینت به تنهایی وابسته است و اطلاعات وضعیت در سرور نگهداری نمی‌شود.

5. مسیرها (URIs یا URLs): هر منبع با یک URI یکتا شناخته می‌شود که اجازه دسترسی به آن را فراهم می‌کند.

REST API بر اساس استانداردهای وب است و بسیار از ویژگی‌ها و قابلیت‌های HTTP برای ارسال و دریافت داده استفاده می‌کند. به عنوان مثال، اکثر REST API ها از متد‌های GET برای دریافت داده، POST برای ایجاد داده جدید، PUT یا PATCH برای به‌روزرسانی داده، و DELETE برای حذف داده استفاده می‌کنند.

GraphQL چیست؟

GraphQL یک زبان پرس‌وجو (Query Language) و یک مواقعه (Runtime) برای اجرای پرس‌وجوها در داده‌های API است. GraphQL توسط Facebook توسعه داده شده و در سال 2015 به صورت عمومی معرفی شد. یکی از ویژگی‌های اصلی GraphQL این است که به برنامه‌نویسان امکان می‌دهد دقیقاً داده‌هایی را که نیاز دارند را درخواست کنند و تنها داده‌های مورد نیاز خود را دریافت کنند.

ویژگی‌های کلیدی GraphQL شامل موارد زیر می‌شود:

1. ساختار داده یکپارچه (Unified Data Structure): در GraphQL، داده‌ها به صورت یک ساختار داده یکپارچه تعریف می‌شوند. این به برنامه‌نویسان این امکان را می‌دهد که داده‌های مرتبط را به یکدیگر متصل و در یک درخواست دریافت کنند.

2. پرس‌وجوهای انعطاف‌پذیر (Flexible Queries): برنامه‌نویسان می‌توانند پرس‌وجوهای خود را به دقت تعریف کنند و تنها داده‌های مورد نیاز خود را درخواست کنند، بدون اضافه‌ترین داده‌های غیرضروری.

3. تغییرداده‌ها (Mutations): GraphQL این امکان را به برنامه‌نویسان می‌دهد که داده‌ها را به‌روزرسانی یا حذف کنند (تغییرات)، نه تنها برای درخواست داده.

4. ابرتوزیع‌پذیری (Overfetching and Underfetching Prevention): در REST API ها ممکن است برنامه‌نویسان داده‌های بیش از حد یا کمتر از حد را دریافت کنند. GraphQL این مشکل را با ارائه دقیق داده‌های مورد نیاز برای هر درخواست حل می‌کند.

5. مستندسازی (Documentation): GraphQL دارای مستندسازی کامل و خودکار است که به برنامه‌نویسان کمک می‌کند تا به راحتی پرس‌وجوها و تغییرات مختلف را درک کنند.

GraphQL به طور کلی برای بهبود انعطاف‌پذیری و بهره‌وری در ارتباط با API ها استفاده می‌شود. زمانی که نیاز به پرس‌وجوهای دقیق و متناسب با نیازهای اپلیکیشن دارید، GraphQL گزینه‌ی مناسبی می‌باشد.

تفاوت میان دو معماری Restful Api و GraphQL

1. مدل ارتباطی:

   • Rest:

     • استفاده از روش‌های مختلف HTTP مانند GET، POST، PUT و DELETE.
     • هر منبع یا منطقیت به صورت یک URL (Uniform Resource Locator) شناخته می‌شود.
     • معمولاً از JSON یا XML برای تبادل داده استفاده می‌شود.

   • GraphQL:

     • یک زبان ساعته و تعریف شده برای درخواست داده.
     • کلاینت مشخص می‌کند که دقیقاً چه داده‌هایی نیاز دارد.
     • از یک endpoint واحد برای ارسال و دریافت داده استفاده می‌شود.

2. سرعت و بهینه گی:

   • Rest:

     • ممکن است درخواست‌های اضافی داده شود یا برخی از داده‌ها نااقلی و اضافی باشند.
     • نیاز به چندین درخواست برای دریافت داده‌های مختلف.

   • GraphQL:

     • دقت در درخواست داده و کاهش ارسال داده‌های اضافی.
     • توانایی دریافت تمام داده‌های مورد نیاز با یک درخواست.

3. مدل توسعه:

   • Rest:

     • توسعه بر اساس نیازهای سرور و تغییر در API.
     • نسخه‌بندی API ممکن است لازم باشد.

   • GraphQL:

     • کلاینت‌ها می‌توانند دقیقاً تعیین کنند کدام داده‌ها را نیاز دارند.
     • افزودن یا حذف فیلدها بدون تغییر در API ممکن است باشد.

4. کاهش Over-fetching و Under-fetching:

   • Rest:

     • ممکن است Over-fetching (دریافت داده‌های اضافی) یا Under-fetching (دریافت داده‌های کم) رخ دهد.

   • GraphQL:

     • کاهش احتمال Over-fetching یا Under-fetching به دلیل دقت بیشتر در درخواست داده.

5. محدودیت‌ها و قابلیت‌ها:

   • Rest:

     • معماری ساده و قابل فهم.
     • مناسب برای سیستم‌های کوچک تا متوسط.

   • GraphQL:

     • پیچیدگی بالاتر در تعریف سرور و کلاینت.
     • مناسب برای سیستم‌های بزرگ و پیچیده با نیاز به انعطاف بیشتر در درخواست داده.

نتیجه‌گیری: در انتخاب بین Rest و GraphQL، باید به نیازها و ویژگی‌های پروژه‌ی خود توجه کنید. هرکدام از این فراژنت‌ها دارای مزایا و معایب خود هستند و انتخاب بهینه بستگی به مواردی مانند مدل داده، نیاز به پرفورمنس، و توسعه پذیری دارد.

امیدوارم این مقاله مورد پسند شما واقع گردد و در صورتی که این مقاله برای شما مفید بود و یا سوالی در این زمینه داشتید می تونید آنرا کامنت کنید.